Në mungesë të ligjit përkatës, organizatat që merren me mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve, thonë se është parë e nevojshme që të bëhen disa rregullore nëpër komunat e Kosovës, dhe të nisë zbatimi i tyre, meqë Ligji për fëmijët pritet të aprovohet së shpejti.
Ato thonë se nëse bëhet një vlerësim apo pikëzim prej 0 deri në 1, që paraqesin minimum dhe maksimumin, përpjekjet e Qeverisë së Kosovës për t’i mbrojtur këta fëmijë, është 0.1 për qind.
Klevis Vaqari nga Koalicioni për Mbrojtjen e Fëmijëve (KOMF), i tha Radios Evropa e Lirë se rregulloret komunale për të drejtat e fëmijëve, të cilat janë aprovuar tashmë në 7 komuna të Kosovës, përfaqësojnë vizionin e këtyre komunave për të qenë komuna mike për fëmijë, në kuptimin e garantimit të të drejtave dhe mbrojtjes së tyre.
Kjo për shkak se çështja e fëmijëve dhe të drejtave të tyre prej vitesh ka qenë e paadresuar dhe kaotike.
“Ndërkohë që me rregullore të aprovuara, komunat kanë ndërmarrë një zotim që të gjitha institucionet komunale dhe profesionistët me mandat për mbrojtje të fëmijëve, të koordinohen dhe të ndërmarrin të gjitha veprimet për ofrim të shërbimeve për këta fëmijë”.
“Projektligji për mbrojtjen e fëmijëve mbetet i pa aprovuar nga Kuvendi. Komisioni parlamentar për të Drejtat e Njeriut është ende duke punuar në projektligj. Ne si KOMF dhe shoqëri civile do të monitorojmë ngushtë punën e komisionit, duke synuar aprovimin sa më shpejtë të këtij projektligji”, tha Vaqari.
Ndërkaq rregulloret, tashmë janë aprovuar në komunat: Gjilan, Ferizaj, Pejë, Drenas, Fushë Kosovë dhe Lipjan. Kurse Prishtina ende nuk ka arritur të miratojë një rregullore të tillë.
Në anën tjetër, Premtime Preniqi nga Komuna e Prishtinës, bëri të ditur se kryeqyteti ende nuk ka aprovuar këtë rregullore, por po pritet që në leximin e dytë në mbledhjen e radhës të Asamblesë Komunale të aprovohet një rregullore e tillë, që do të mbrojë të drejtat e fëmijëve.
“Rregullorja ka kaluar leximin e parë dhe është mbajtur diskutimi publik. Në këto rregullore jemi përmbajtur Konventës për të drejtat e fëmijëve, gjithashtu jemi ndërlidhur me Ligjin për të drejtat e fëmijëve e që pritet të miratohet”.
“Mendoj se aktualisht dhe një kohë të gjatë u shkelen të drejtat fëmijëve. Nëse merren fëmijët lypsarë, e po ndalem vetëm në një pikë, atyre u shkelen të drejtat çdo ditë. Është e domosdoshme që këto rregullore të nisin zbatimin në mënyrë që të mbrohen fëmijët, derisa më pas edhe përmes ligjit kur ai të aprovohet”, tha Preniqi.
Sidoqoftë, shumë fëmijë vazhdojnë të jenë viktima të dhunës, qoftë në familje, shkolla apo në rrugë. Si pasojë e dhunës në familje, gjatë vitit 2018 është raportuar vdekja e një djaloshi 14-vjeçar.
Derisa në përgjithësi, sipas statistikave të organeve të rendit, si pasojë e dhunës, në vitin 2016 janë evidentuar 4 raste, kurse në vitin 2017, 5 raste të vrasjeve të rënda në familje.
Përpos dhunës, fëmijëve u shkelen të drejtat edhe në shumë mënyra të tjera.
Sipas të dhënave zyrtare të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, mbi 10 për qind e fëmijëve në Kosovë janë të përfshirë në punë të rënda, derisa afër 7 për qind punojnë në kushte të rrezikshme
