Kosova dhe Agjencia e Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit, EUROPOL, të hënën (27 korrik), nënshkruan Marrëveshje të Punës, që ka për qëllim luftimin e krimeve të rënda.
“Marrëveshja e Punës prezanton një sistem të sigurt për shkëmbimin e informacionit dhe lidh Kosovën me autoritetet e zbatimit të ligjit të shteteve anëtare të BE-së dhe me vendet dhe organizatat e palëve të treta, të lidhura me EUROPOL-in”, thuhet në një deklaratë të dhënë për Radion Evropa e Lirë nga kjo agjenci.
Nga kjo organizatë po ashtu shtojnë se kjo marrëveshje i jep mundësi Kosovës që të vendosë një oficer ndërlidhës në selinë e EUROPOL-it në Hagë.
Aktualisht, në EUROPOL gjenden më shumë se 200 oficerë ndërlidhës të autoriteteve të zbatimit të ligjit nga më shumë se 40 vende të botës.
Çka është EUROPOL-i?
EUROPOL-i është Agjencia e Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit dhe njihet ndryshe edhe si Policia Evropiane.
Me seli në Hagë, kjo agjenci mbështet 27 vendet anëtare të BE-së në luftën e tyre kundër terrorizmit, krimit kibernetik dhe formave të tjera të krimeve të rënda dhe krimit të organizuar.
Sipas kësaj agjencie, rrjetet kriminale dhe terroriste në shkallë të gjerë paraqesin një kërcënim të madh për sigurinë e brendshme të BE-së.
Kërcënimet më të mëdha të sigurisë vijnë nga: terrorizmi, trafikimi ndërkombëtar i drogës dhe pastrimi i parave, mashtrimi i organizuar, falsifikimi i kartëmonedhave euro, si dhe trafikimi me qenie njerëzore.
Sipas EUROPOL-it, rrjetet që fshihen pas këtyre llojeve të krimeve, janë të shpejta për t’i shfrytëzuar mundësitë e reja dhe këto rrjete janë rezistente përballë masave tradicionale të zbatimit të ligjit.
EUROPOL-i është qendra mbështetëse për operacionet e zbatimit të ligjit, është qendra me informacione mbi aktivitetet kriminale dhe për ekspertizën e zbatimit të ligjit. Kjo organizatë i përgjigjet Këshillit të Ministrave për Drejtësi dhe Çështje të Brendshme.
Marrëveshja e Punës me Kosovën
Kjo marrëveshje ende nuk është bërë publike, por, sipas njoftimeve të mëhershme, ajo parasheh bashkëpunim midis EUROPOL-it dhe Policisë së Kosovës, Doganave të Kosovës, Administratës Tatimore dhe njësive për parandalimin e pastrimit të parave.
Me anë të kësaj marrëveshjeje, Kosovës i jepen mundësi të reja në bashkëpunimin ndërkombëtar policor. Përveç bashkëpunimit me EUROPOL-in, Kosova do të ketë edhe një formë të re dhe më aktive të bashkëpunimit me të gjitha vendet e BE-së.
Bazuar në këtë Marrëveshje Pune, Kosova do të krijojë një zyrë qendrore për bashkëpunim me EUROPOL-in dhe do të fitojë qasjen në kanalin e komunikimit me këtë agjenci, si dhe mundësinë e dërgimit të oficerëve ndërlidhës në selinë e EUROPOL-it në Hagë.
Ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Agim Veliu, që e nënshkroi këtë marrëveshje, tha se “Policisë së Kosovës dhe agjencive të zbatimit të ligjit tash do t’iu ofrohen mjetet e nevojshme dhe të domosdoshme për të goditur fuqishëm kriminalitetin transnacional”.
“Përmes kësaj marrëveshjeje, Policia e Kosovës trajtohet në mënyrë të barabartë si policitë e shteteve të rajonit”, tha Veliu të hënën.
Drejtori i Policisë së Kosovës, Rashit Qalaj, tha se Kosova tani do ta ketë mundësinë që në kanale zyrtare të shkëmbejë informacione me EUROPOL-in, si dhe të shkëmbejë analiza për situatën e përgjithshme që ndërlidhen me krimin.
Kosova, deri më tani, ka qenë vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor, me të cilin EUROPOL-i nuk ka pasur marrëveshje bashkëpunimi dhe, rrjedhimisht, nuk ka pasur mundësi të shkëmbimit të informacioneve, me qëllim luftimin e krimit të rëndë dhe të organizuar.
Marrëveshje të tilla pune, EUROPOL-i ka edhe me Izraelin, Japoninë, Meksikën dhe Zelandën e Re.
Kur bëhet fjalë për vendet e rajonit, Shqipëria, Serbia, Bosnje e Hercegovina, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut më herët kanë nënshkruar marrëveshje për bashkëpunim operacional dhe strategjik me EUROPOL-in.
EUROPOL-i, megjithatë, që nga viti 2017 bën vetëm “marrëveshje pune”, me qëllim të forcimit të bashkëpunimit.
Qëllimi i Marrëveshjes për Bashkëpunim Operacional dhe Strategjik është forcimi i bashkëpunimit ndërmjet EUROPOL-it dhe shtetit përkatës dhe kjo marrëveshje lejon shkëmbimin e informacionit, përfshirë edhe të dhënat personale.
Qëllimi i kësaj marrëveshjeje, e cila është publikuar në ueb-faqen e EUROPOL-it, është të krijojë marrëdhënie bashkëpunimi midis EUROPOL-it dhe Dhomave të Specializuara dhe Prokurorit të Specializuar të Kosovës (Gjykata Speciale), në mënyrë që të mbështeten shtetet anëtare të BE-së dhe Dhomat e Specializuara në parandalimin dhe luftimin e krimit të rëndë, që prek dy ose më shumë shtete anëtare, pastaj terrorizmin dhe format e tjera të krimit.
“Palët, në veçanti, do të bashkëpunojnë në lidhje me hetimin dhe procedurat që janë relevante për pretendimet e krimeve të rënda ndërkufitare dhe ndërkombëtare, të kryera gjatë dhe pas konfliktit në Kosovë”, thuhet në këtë marrëveshje.
Nga Dhomat e Specializuara, lidhur me këtë marrëveshje, nuk kanë dashur t’i komentojnë çështjet operative ose zbatimin e marrëveshjes.
Nga EUROPOL-i thanë për Radion Evropa e Lirë se të gjitha marrëveshjet e punës bëhën mbi të njëjtat parime.
Gjykata e Kosovës, e përbërë nga Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Specializuar e Prokurorisë në Hagë, është formuar me insistimin e bashkësisë ndërkombëtare, me ndryshime kushtetuese nga Kuvendi i Kosovës.
Gjykata Speciale për krime të luftës është gjykatë e përkohshme, me mandat të kufizuar dhe me seli në Hagë. Kjo gjykatë vepron e pavarur dhe financohet kryesisht nga Bashkimi Evropian.
Ndryshe, Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorisë së Specializuar janë përgjegjëse për hetimin e krimeve kundër njerëzimit, krimeve të luftës dhe krimeve tjera penale, që lidhen me akuzat nga Raporti i Këshillit të Evropës i vitit 2011.
Në këtë raport flitet për krime që pretendohet se janë kryer nga pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në periudhën prej vitit 1998 deri në vitin 2000.
